Na javnom skupu posvećenom problemu učestalih požara na nesanitarnoj deponiji u Ćićevcu, gde su prisustvovali građani i lokalni aktivisti, ukazano je na ozbiljan rizik po zdravlje stanovništva. Iako su zvanični predstavnici opštine, policija i vatrogasci pozvani da prisustvuju razgovoru sa građanima, niko od njih se nije pojavio. Opština Ćićevac još uvek nema usvojen Plan upravljanja otpadom.
Aleksandra Milutinović iz udruženja Okular istakla je da se požari na ovoj deponiji redovno dešavaju, te da i Ćićevac i Varvarin snose institucionalnu odgovornost. Situacija u Varvarinu nije ništa bolja, kako navodi Gordana Čabrić, specijalista opšte medicine: „Tema zagađenja vazduha konačno je uvedena u rad Skupštine opštine, diskusija je bila konstruktivna, ali konkretna rešenja se i dalje ne vide”.
Deponija u Ćićevcu je nesanitarna, a njen položaj pored velike reke pojačava rizike po zdravlje i životnu sredinu. Kiša ispira zagađujuće materije iz otpada koje zatim dospevaju u zemljište, vodotokove i lanac ishrane. Najveći problem nastaje kada deponija gori. Zbog nedostatka zvaničnog monitoringa, Beogradska otvorena škola uspostavila je mrežu građanskih merenja kvaliteta vazduha. U oba mesta registrovane su visoke koncentracije suspendovanih čestica, dok su u Varvarinu izmerene i povišene vrednosti isparljivih organskih jedinjenja.
Godišnje se širom sveta beleži oko četiri miliona smrti povezanih sa zagađenjem vazduha, dok se procenjuje da je u Srbiji taj broj oko 10.000. Posebno zabrinjava prisustvo dioksina i furana, materija koje nastaju sagorevanjem plastike i gume, a koje imaju kancerogeno dejstvo. Učesnici skupa upozorili su i na porast autoimunih bolesti, poput multiple skleroze i bolesti štitaste žlezde, naročito kod mladih ljudi.
Prema zvaničnim podacima, tokom 2024. godine u Srbiji je registrovan 2.171 deponijski požar. U zemlji postoji oko 2.000 divljih deponija i smetlišta, a tek trećina opština redovno dostavlja podatke o upravljanju otpadom nadležnoj Agenciji.
Građani su istakli i da je kaznena politika zastarela i nedovoljno delotvorna, kazne se kreću od 20.000 do 50.000 dinara, po modelu iz 2009. godine. Ne postoje posebne mere zdravstvene zaštite za stanovništvo dok deponija gori. Hirurške maske ne pružaju zaštitu, pa se osetljivim grupama jedino preporučuje da se sklone u trenucima pojačanog zagađenja. Uprkos svemu, građani su ti koji aktivno rade na dokumentovanju i prijavljivanju problema, oni mere zagađenje, fotografišu požare i obaveštavaju institucije.
Poseban problem predstavlja to što se lokacija deponije nalazi na parcelama privatnih vlasnika. Učesnici su predložili da se razmotri alternativan pristup prema vlasnicima i da se zahteva vraćanje parcela u prethodno stanje. Kao institucionalno rešenje, istaknuta je potreba da se opštine Varvarin i Ćićevac povežu i zajednički odgovore na problem koji pogađa oko 20.000 stanovnika.
Događaj je organizovalo udruženje Okular, u saradnji sa Beogradskom otvorenom školom (BOŠ), u okviru projekta „Lokalni akteri za čistu energiju i vazduh“, koji se sprovodi uz podršku Evropske fondacije za klimu (ECF).