Da mesne zajednice imaju veliki značaj za lokalno stanovništvo, posebno u ruralnom području, potvrđuje i broj zahteva koje im građani dostavljaju. Mladi u seoskim sredinama upućeniji su u rad svojih mesnih zajednica, prepoznaju njihov značaj i rado se priključuju aktivnostima. Njihova pomoć i podrška se pokazala posebno dragocenom u vreme pandemije korona virusa.
Grad Kruševac ukupno ima 54 mesne zajednice, 12 gradskih i 42 seoske i, za razliku od pojedinih okolnih opština, mladih su uključeni u rad svojih mesnih zajednica. Ima ih na pozicijama predsednika MZ, neki su zaposleni i kao sekretari, a kao deo zajednice često su uključeni u razne aktivnosti, rado se odazivaju kada je pomoć potrebna, a neretko su i sami inicijatori humanitarnih akcija, uglavnom usmerenih na pomoć starijim licima u svojim sredinama.
– Mladi sa punoletstvom stiču biračko pravo, a to znači da mogu da biraju i budu izabrani u organe mesnih zajednica odnosno u Savete MZ. Mladi uzimaju učešće u radu mesnih zajednica prema potrebi, a najčešće se angažuju mladi iz kulturno umetničkih društava ili udruženja građana koja postoje u tim mesnim zajednicama – kaže Vesna Rakić, v.d. šefa Službe mesnih zajednica.
Kao primer dobre saradnje, naša sagovornica posebno izdvaja period pandemije korona virusa, kada su podrška i pomoć mladih bili dragoceni:
– Pomoć mladih u vreme pandemije virusa korona bila je neprocenjiva. U tom periodu mladi su u saradnji sa mesnim zajednicama kroz svoj volonterski rad nesebično pružali pomoć starijim sugrađanima kojima je ta pomoć bila potrebna. Učestvovali su u podeli paketa pomoći, a izlazili su u susret i pojedinačno građanima tamo gde se ukazala potreba za nabavkom namirnica, lekova pa čak i pomoći u sitnim poslovima. Po završetku pandemije u znak zahvalnosti i dodatne motivacije Grad Kruševac je svim mladim volonteima uručio vaučere za korišćenje sadržaja Sportskog centra, članske karte Narodne biblioteke kao i besplatne ulaznice za Narodni muzej, Bioskop Kruševac, Kruševačko pozorište.
Prema njenim rečima, mladi iz seoskih sredina više su usmereni na mesne zajednice u odnosu na mlade u gradu.
– U gradskim mesnim zajednicama nema većih aktivnosti s obzirom na dostupnost svih kulturnih, sportskih sadržaja u gradu. U mesnim zajednicama na seoskom području mladi se uglavnom okupljaju kroz organizaciju Kulturno umetničkih društava i tako učestvuju u predstavljanju svojih naselja raznim gostovanjima, takmičenjima. Tradicionalno, u organizaciji Kulturnog centra Kruševac, svake godine održava se Takmičenje sela Grada Kruševca, a od nedavno u organizaciji Sportskog centra Kruševac organizuju se seoske olimpijske igre gde se mladi, predstavljajući svoje mesne zajednice, takmiče u brojnim sportskim disciplinama.
Kao posebno važno, naša sagovornica navodi to što su mladi često pokretači aktivnosti koje doprinose opštem dobru.
– Pojedine mesne zajednice među svojim članovima Saveta, imaju mlade ljude koji aktivno učestvuju u radu mesne zajednice, a ima i primera gde se kroz udruženja mladih i saradnjom sa mesnom zajednicom realizuju brojne aktivnosti. Odličan primer u Mesnoj zajednici Ribare jeste udruženje mladih „Naše Ribare“ koje je osnovano prevashodno za razvoj i promociju sela Ribare. Trenutno rade na projektu za sanaciju Doma kulture u tom naseljenom mestu.
Veliki broj mladih su i volonteri Crvenog krsta koji u saradnji sa svojom mesnom zajednicom, pomažu starijim meštanima.
– Primer dobre prakse je Jovana Đorđević (22), iz naseljenog mesta Mačkovac, volonterka je Crvenog krsta i pokretač raznih akcija u svojoj mesnoj zajednici, uglavnom usmerenih na pomoć starijim meštanima. U tome naravno ima punu podršku mesne zajednice. Naravno, ima još puno primera dobre saradnje mladih sa mesnih zajednicama, kroz akcije čišćenja i uređenja.
Nažalost, kako navodi naša sagovornica, ima i mesnih zajednica gde mladih gotovo i da nema, to su uglavnom manje mesne zajednice.
– Problemi sa kojima se susreću naročito seoske mesne zajednice je migracija stanovništva iz sela u grad. Pojedine mesne zajednice uglavnom se sastoje od staračkih domaćinstava gde mladih gotovo nema.
Govoreći generalno o funkcionisanju mesnih zajednica na području grada Kruševca, Rakić je navela da zahtevi prema mesnim zajednicama u gradskoj sredini uglavnom dolaze sa MZ na obodu grada, manje iz užeg gradskog jezgra. Interakcija sa građanstvom gradskih mesnih zajednica ogleda se u učešću u akcijama i manifestacijama koje organizuju mesne zajednice ili same mesne zajednice učestvuju u tim akcijama.
– Različiti su i brojni zahtevi kojima se građani obraćaju mesnim zajednicama, najčešće su to zahtevi upućeni Službi zoohigijene, potom za postavljanje saobraćajne signalizacije, osvetljenje tj. uličnu rasvetu, asfaltiranja i popravke ulica i puteva. Građani neretko traže pomoć pri sastavljanju i nekih drugih zahteva ili dopisa.
Aktivnosti koje sprovode mesne zajednice su brojne:
– Mesne zajednice preko Službe mesnih zajednica dostavljaju nadležnim organima, javnim preduzećima i ustanovama inicijative i predloge građana za rešavanje pitanja od njihovog zajedničkog interesa, učestvuju u izgradnji, sarađuju i ukazuju na potrebu održavanja komunalnih objekata, a predlažu i mere za razvoj i unapređenje komunalnih i drugih delatnosti kao i zaštitu i unapređenje životne sredine.
Takođe, mesne zajednice obezbeđuju prostorne i organizacione uslove za kulturno – umetničke, sportske i rekreativne aktivnosti i aktivno učestvuju u pripremi i organizaciji brojnih manifestacija:
– U saradnji sa Odeljenjem za poslove odbrane i vanredne situacije preduzimaju se mere u zaštiti od požara, elementarnih nepogoda, interesa u oblasti civilne zaštite. Sa Odeljenjem za poljoprivredu Gradske uprave mesne zajednice učestvuju u podeli materijala za potrebe ovog odeljenja kao što su javni pozivi i konkursi za razne subvencije za poljoprivrednike. Aktivno učestvuju u svim humanitarnim i dobrotvornim akcijama.
Mesne zajednice, za potrebe svojih građana, u svakodnevnoj su saradnji i sa brojnim ustanovama: JKP Kruševac, JKP Vodovod Kruševac, Kulturni centar, Poslovni centar, Dom zdravlja, Crveni krst, Centar za socijalni rad, JP za urbanizam i projektovanje, Vatrogasna služba, Sportski centar i druge.
O svojim aktivnostima, mesne zajednice građane/ke obaveštavaju putem oglasne table u MZ, preko sredstava javnog informisanja. Neke mesne zajednice imaju i sajt odnosno profil na društvenim mrežama.
Sednice Saveta mesne zajednice organizuju se najmanje jednom u tri meseca, a svakako kada postoji potreba nadležni organ ili lice može sazvati sednicu Saveta:
– Na sednicama Saveta razmatraju se buduće ili realizovane aktivnosti mesne zajednice, planovi kao i zahtevi građana. Rad svih mesnih zajednica je javan. Javnost rada obezbeđuje se između ostalog i preko sredstava javnog informisanja, prezentovanjem odluka i drugih akata postavljanjem internet prezentacije, organizovanjem javnih rasprava u skladu sa zakonom, organizovanjem tribina kao i na druge načine u skladu sa zakonom i statutom mesne zajednice.
Inače, izbori za Savete mesnih zajednica na području grada Kruševca organizuju se redovno, odnosno, na svake četiri godine.
J.P.